Stanowisko Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 23 lutego 2015 r. w sprawie utrzymania obecnie obowiązującego podziału środków pomiędzy wojewódzkie oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń zdrowotnych (...)
Stanowisko
Sejmiku Województwa Podlaskiego
z dnia 23 lutego 2015 r.
w sprawie utrzymania obecnie obowiązującego podziału środków pomiędzy wojewódzkie oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń zdrowotnych dla ubezpieczonych
Sejmik Województwa Podlaskiego mając na względzie trudną sytuację finansową publicznych zakładów opieki zdrowotnej województwa podlaskiego oraz zapewnienie obywatelom województwa równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do czego zobowiązuje władze publiczne art. 68 ust. 2 Konstytucji RP, wyraża głębokie zaniepokojenie informacjami napływającymi z województwa mazowieckiego zapowiadającymi działania prowadzące do niekorzystnej dla mieszkańców województwa podlaskiego zmiany algorytmu podziału środków finansowych przez Narodowy Fundusz Zdrowia na poszczególne oddziały wojewódzkie.
Województwo Podlaskie rozumie potrzebę zwiększenie finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w skali całego kraju, która uwzględniałaby rzeczywisty koszt świadczeń opieki zdrowotnej. Niemniej jednak nie zgadza się ze Stanowiskiem przyjętym w dniu 5 grudnia 2014 r. przez Sejmik Województwa Mazowieckiego, w którym wyraża on stanowczy sprzeciw wobec niedofinansowania ochrony zdrowia na Mazowszu w wyniku funkcjonowania aktualnego algorytmu podziału środków finansowych pomiędzy centralę a oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia i wnioskuje o powrót do starych zasad podziału.
Algorytm podziału środków pomiędzy centralę i oddziały wojewódzkie NFZ, który obowiązywał do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 25 września 2009 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 178, poz. 1374) uwzględniał wskaźnik zróżnicowanego kosztu jednostkowego świadczenia, który liczony był oddzielnie dla każdego oddziału wojewódzkiego NFZ, uwzględniającego przeciętny miesięczny dochód na 1 osobę gospodarstwa domowego w danym województwie. Ponowny powrót do takiego podziału środków spowodowałby, że województwa o najwyższych dochodach, wśród których województwo mazowieckie jest zdecydowanym liderem dysponowałyby zdecydowanie wyższymi środkami finansowymi na zabezpieczenie świadczeń opieki zdrowotnej, natomiast w pozostałych województwach nastąpiłoby znaczące pogorszenie sytuacji finansowej w zakresie ochrony zdrowia. Algorytm tym samym byłby niezgodny z art. 68 ust 2. Konstytucji RP, który stanowi, że „Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa”.
Powyższe potwierdzają dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny, z których wynika, iż w 2013 roku w gospodarstwach domowych ogółem przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę ukształtował się na poziomie 1299 zł i był realnie wyższy o 0,7% od dochodu z roku 2012. W 2013 roku w województwie mazowieckim i pomorskim dochód rozporządzalny na osobę był istotnie wyższy od średniej krajowej, a w województwie dolnośląskim i śląskim minimalnie większy. Zdecydowanie najwyższymi dochodami dysponowały gospodarstwa domowe z województwa mazowieckiego (1690 zł) i były one o 30,1% wyższe niż przeciętny krajowy dochód na osobę a dla porównania w województwie podlaskim przedmiotowy dochód kształtował się na poziomie 1259 zł i był poniżej średniej krajowej.
Województwo podlaskie znajduje się na 14 miejscu pod względem liczby ludności, która w 2014r. kształtowała się na poziomie 1 194 965 osób i na przestrzeni lat 2011-2013 uległa zmniejszeniu o 0,50%. Przedmiotowe dane wskazują na systematyczny spadek liczby ludności, który jest związany z migracją ludzi w wieku produkcyjnym do innych województw lub też za granicę. Powyższe powoduje, iż ludność województwa stanowią osoby starsze, których długość życia systematycznie się wydłuża, co powoduje zwiększone zapotrzebowanie na korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Zapowiadane zmiany mogą doprowadzić do ograniczenia środków finansowych w pozostałych województwach oraz uniemożliwić opłacenie przez oddziały wojewódzkie NFZ świadczeń zdrowotnych wykonanych ponad limit, wynikający z zawartych umów, które to limity także obecnie są zdecydowanie niewystarczające. Będzie miało to wpływ nie tylko na pogorszenie dostępności świadczeń zdrowotnych, ale jednocześnie na pogorszenie sytuacji finansowej zakładów opieki zdrowotnej, które nie mogą odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobom będącym w stanie zagrożenia zdrowia i życia czy też w przypadku innych zdarzeń medycznych. Wartość świadczeń ponadlimitowych zrealizowanych tylko w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Województwo Podlaskie wyniosła 19 474 705 zł w 2014 r. (wg stanu na dn. 31.01.2015 r.).
Jak wynika z powyższego, nawet obecnie funkcjonujący podział środków określony w art. 118 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U z 2008 Nr 164 poz. 1027 z późn. zm.) nie zabezpiecza rosnących potrzeb zdrowotnych pacjentów oraz nie pokrywa kosztu jednostkowego świadczenia opieki zdrowotnej. Skutki obecnej sytuacji są również bardzo dotkliwe dla pacjentów oczekujących w kilkumiesięcznych kolejkach na udzielenie świadczeń zdrowotnych.
Ponadto należy podkreślić, że zakłady opieki zdrowotnej, nadzorowane przez Województwo Podlaskie i inne samorządy, dokonały na przestrzeni ostatnich kilku lat ogromnego wysiłku we wdrażaniu działań restrukturyzacyjnych, mających na celu przywrócenie równowagi finansowej. Działania restrukturyzacyjne wdrażane przez szpitale powinny prowadzić do uzyskania płynności finansowej, jednakże zmieniające się niezwykle często ogólne warunki umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zarówno w procesie zawierania umów jak również w trakcie ich trwania niejednokrotnie powodują trudności w jej utrzymaniu. Samorząd Województwa Podlaskiego jako podmiot tworzący wspiera finansowo zakłady opieki zdrowotnej przeznaczając znaczne kwoty zarówno na inwestycje dofinansowywane ze środków budżetu województwa jak również na wkłady własne do projektów współfinansowanych z udziałem środków UE.
Sytuacja ekonomiczna zakładów opieki zdrowotnej nie zależy tylko od zakresu przeprowadzonych działań restrukturyzacyjnych, ale przede wszystkim od poziomu finansowania świadczeń zdrowotnych przez płatnika i zachodzących zmian ustawowych wpływających na otoczenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Na marginesie należy zauważyć, że część środków otrzymywanych przez Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ wraca do województwa mazowieckiego w ramach migracji jako zapłata za świadczenia udzielane naszym mieszkańcom, których albo nie wykonują nasze placówki, albo ze względu na prawo wolnego wyboru świadczeniodawcy przez pacjenta.
Mając powyższe na uwadze, Sejmik Województwa Podlaskiego zwraca się o zaniechanie zmian w obecnie funkcjonującym podziale środków finansowych, które doprowadziłyby do pogorszenia sytuacji finansowej publicznych zakładów opieki zdrowotnej i pogłębianiu kryzysu systemu opieki zdrowotnej w województwach o niskich przeciętnych miesięcznych dochodach, w tym województwa podlaskiego.