STANOWISKO SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 30 listopada 2016 r.w sprawie ustanowienia roku 2017 Rokiem Profesora Andrzeja Strumiłły w województwie podlaskim

STANOWISKO

SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO

z dnia 30 listopada 2016 r.

w sprawie ustanowienia roku 2017 Rokiem Profesora Andrzeja Strumiłły

w województwie podlaskim

W 2017 roku przypada jubileusz 90-lecia urodzin Profesora Andrzeja Strumiłło. Profesor Andrzej Strumiłło urodził się 23 października 1927 r. w Wilnie. Dzieciństwo spędził w Święcianach, Wilnie i Lidzie, a okres młodzieńczy na ziemi nowogródzkiej. Od maja 1945 r. mieszka w Polsce.

W latach 1945-1947 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi,  a następnie w Krakowie na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych, gdzie w 1950 r. otrzymał dyplom. W latach 1949-1953 był asystentem na obu tych uczelniach. Był profesorem kontraktowym Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1977-1980, w roku akademickim 1987/88 wykładowcą na filii Akademii Teologii Katolickiej w Suwałkach, od lat 90. do 2008 r. wykładał we Wszechnicy Mazurskiej w Olecku, a także na Politechnice Białostockiej.

Rozpoczął w Warszawie w 1956 r. współpracę z Polską Izbą Handlową. Projektował pawilony wystawiennicze i dużo podróżował po Europie i krajach Dalekiego Wschodu. Swój pobyt dokumentował cyklami rysunkowymi i fotograficznymi: „Chiny” (1954 i 1961), „Włochy” (1957), „Indie” (1959, 1970 i 1972), „Nepal” (1974 i 1980), „Japonia” i „Tajlandia” (1987). W latach 1982-1984 przebywał w Nowym Jorku, gdzie w wyniku wygranego konkursu piastował stanowisko kierownika pracowni graficznej przy sekretariacie ONZ. Nie zdecydował się na przedłużenie kontraktu i powrócił do Polski. Zakupił gospodarstwo w Maćkowej Rudzie nad Czarną Hańczą, wyremontował je, rozbudował i osiadł tam na stałe. Obok działalności artystycznej jego pasją jest hodowla koni.

Był jednym z inicjatorów organizacji od 1977 r. interdyscyplinarnych spotkań „Sztuka i środowisko” w Wigrach, a przez szereg lat ich komisarzem. Szeroka formuła tych corocznych spotkań gromadziła przez kilkanaście lat grono wybitnych naukowców i artystów, którzy starali się jak najwięcej zrobić dla przyrody i kultury na Suwalszczyźnie. Profesor Andrzej Strumiłło jest tez ściśle związany z  Międzynarodowym Plenerem Plastycznym Społecznego Stowarzyszenia Prasoznawczego „Stopka” w Łomży, gromadzącym co roku artystów z Białorusi, Litwy, Niemiec, Polski, Ukrainy i USA. Profesor sprawuje opiekę artystyczną nad tym plenerem. Należy dodać że Profesor Andrzej Strumiłło jest ściśle związany z Liceum Plastycznym im. A. Glogera w Supraślu oraz Spotkaniami z Naturą i Sztuką „Uroczysko”.

Jest wszechstronnym i wybitnym artystą o niezwykłej wyobraźni, twórcą o olbrzymim i różnorodnym dorobku artystycznym, wypowiadającym się w wielu tworzywach i technikach - malarzem, grafikiem, rzeźbiarzem, fotografem, poetą, pisarzem, scenografem, ilustratorem książek, autorem wydawnictw o przyrodzie i kulturze, a także podróżnikiem.

Początki jego działalności malarskiej datują się na początku lat 50. XX wieku, w czasie studiów w Krakowie. W 1955 r. uczestniczył w Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki „Przeciwko wojnie, przeciwko faszyzmowi” w warszawskim Arsenale, gdzie otrzymał nagrodę za „Portret podwójny”. Z tego okresu pochodzą też jego pierwsze ilustracje książkowe. Od lat 40. rozwijał też zainteresowania fotografią, uprawiał fotografię reportażową stanowiącą dokumentację jego wypraw po świecie. W Nowym Jorku miał okazję dokumentować swoje obserwacje świata wielkiego kapitału, energii, dynamicznych procesów, wielkiej wydajności i nieograniczonej konsumpcji. Zdjęcia z tego okresu komponował w cykle „Samochody”, „Sztuczna kobieta”, „Detal”. W USA w latach 1982-84 powstały też serie obrazów: „Okna”, „Exit”, „Mandale”, „Ulice Nowego Jorku”. Zaprezentował je w 1993 r. w Łodzi pt. „City 1983-1993”. W Maćkowej Rudzie powstały bardzo ważne dla twórczości cykle malarskie: „Stosy” (1987) oraz inspirowane przekładami Biblii autorstwa Czesława Miłosza „Psalmy” (1988) i „Apokalipsa” (1993). Równolegle w tym okresie powstają też cykle rysunku: „Kamienie” (1987), „Ołtarze” i „Kule” (1990).  Wydał także tomy poezji: „Moje”, „Jak” i „Ja. Poezje wybrane”. W 2008 r. ukazała się książka „Factum est”, która jest zbiorem dzienników i ilustracji artysty z lat 1978-2006. W 2009 r. ukazał się tom wierszy „Ja. Poezje wybrane” (w 2010 r. wiersze, które czyta sam autor, zostały wydane jako audiobook). Także w 2009 r. wraz z Czesławem Miłoszem i Tomaszem Venclovą Andrzej Strumiłło był pomysłodawcą stworzenia „Księgi Wielkiego Księstwa Litewskiego” wydanej przez sejneńską Fundację „Pogranicze” w językach polskim, białoruskim, litewskim i angielskim.

Dzięki przychylności Władz Miasta Suwałki i pozyskanym funduszom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego po remoncie parteru kamienicy przy ul. Kościuszki 45 otwarte zostało w grudniu 2008 r. Centrum Sztuki Współczesnej – Galeria Andrzeja Strumiłły jako oddział Muzeum Okręgowego w Suwałkach, gdzie eksponowane były i są prace artysty z zakresu malarstwa, rzeźby, fotografii i rysunku oraz część kolekcji z pobytu w krajach Azji. Andrzej Strumiłło był przez kilka lat kierownikiem tego oddziału, aktywnie włączając się w działania organizacji wystaw.

Od 40 lat związany organicznie i duchowo jest z Suwalszczyzną. Jego dorobek twórczy jest imponujący. Tam też od 1997 r.  do 2002 r. organizował Międzynarodowy Plener Rzeźby w Granicie „Integrart” z udziałem artystów z Polski, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Francji, Niemiec, Szwecji, Włoch oraz Tybetu, Korei i USA. W latach 2010, 2012 i 2015 był inicjatorem Międzynarodowego Pleneru Rzeźbiarskiego „Teatr”. Powstałe wtedy prace rzeźbiarskie są eksponowane na terenie Suwałk.

Dorobek Andrzeja Strumiłły jest imponujący. Obejmuje ponad 120 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą oraz blisko 150 wydawnictwa. Poza regionem jego prace były eksponowane na wystawach indywidualnych w Polsce m.in. w Warszawie, Krakowie, Szczecinie, Łodzi, Katowicach, Olsztynie, Elblągu, Toruniu, Płocku, Radomiu,     a za granicą w Pekinie, New Delhi, Ułan Bator, Katmandu, Tokio, Berlinie, Bremie, Antwerpii, Mediolanie, Duisburgu, Pradze, Bratysławie, Moskwie, Leningradzie, Kownie, Druskiennikach, Szawlach, Jużno-Sachalińsku, Nowym Jorku, Meadville. Uczestniczył także w wystawach zbiorowych, m.in. w Nowym Jorku, Hawanie, Bielefeld, Edynburgu, Lizbonie, Madrycie, Rzymie, Genui, Lyonie, Dusseldorfie, Hanowerze, Münster, Leverkusen. Brał ponadto udział w Biennale w Sao Paulo i Biennale w Wenecji.

Andrzej Strumiłło jest cały czas aktywnym uczestnikiem działań na rzecz promocji województwa podlaskiego, w szczególności Suwalszczyzny. Był członkiem: Rady Kultury i Sztuki przy Ministrze Kultury i Sztuki, Zarządu Fundacji Kultury Polskiej, Wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody w Suwałkach, Rady ds. Kultury Kapituły Nagrody „Włócznia Jaćwingów”, Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego, Rady Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Rady Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Fundacji Pogranicze w Sejnach, Kapituły Złotego Berła Kultury Polskiej, Rady Artystycznej Stowarzyszenia Polskich Artystów Fotografików. Należy do Związku Polskich Artystów Fotografików. Ma również ogromny wkład w tworzenie kolekcji sztuki Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie.

Został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi, tytułami honorowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej za granicą i za działalność społeczną. Jest Kawalerem Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999), Orderem Zasługi RFN Bundesverdienstkreuz (1999), Złotym Medalem Gloria Artis (2005), Dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Sztuki, nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych, nagrodą Miasta Warszawy, Nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury (2000), tytułami „Zasłużony dla Miasta Suwałk” (2001) i „Honorowy Obywatel Miasta Suwałk” (2002), „Honorowy Ambasador Kultury Podlasia (2009). W 2004 r. otrzymał honorową nagrodę Złotych Kluczy Kuriera Porannego jako wyraz uznania czytelników za obywatelską postawę i wieloletnią bezinteresowną pracę dla regionu.

W celu uczczenia jubileuszu artysty przewiduje się powołanie Komitetu Honorowego Obchodów Roku Profesora Andrzeja Strumiłły.

            Planowane są  m.in. następujące działania:

1. Wydanie książki autorstwa Andrzeja Strumiłły „Maćkowa Ruda” (tytuł roboczy).
2. Zorganizowanie wystawy „Andrzej Strumiłło w fotografii”.
3. Zorganizowanie sesji popularnonaukowej „Andrzej Strumiłło dla Suwałk i regionu”
4. Wykonanie tablicy pamiątkowej i medalu pamiątkowego.
5. Zorganizowanie wystawy malarstwa  Andrzeja Strumiłły (Muzeum Okręgowe).
6. Zorganizowanie IV Międzynarodowego Pleneru Rzeźbiarskiego „Teatr” (Muzeum Okręgowe).
7. Zorganizowanie wystawy pt. „Summa i inne” książek Andrzeja Strumiłły, albumów jego autorstwa i wydawnictw, do których wykonał ilustracje (Biblioteka Publiczna).
8. Wydanie wkładki do DwuTygodnika Suwalskiego poświęconego Andrzejowi Strumille.
9. Przeprowadzenie cyklu audycji telewizyjnych i radiowych o wyprawach Andrzeja Strumiłły.
10. Przeprowadzenie cyklu lekcji o sztuce współczesnej odwołujących się do twórczości Andrzeja Strumiłły.
11. Nakręcenie filmu o Maćkowej Rudzie.
12. Benefis artysty (Suwalski Ośrodek Kultury)
13. Dokonanie inwentaryzacji zbiorów i dokumentów zgromadzonych przez Andrzeja Strumiłłę w Maćkowej Rudzie.

Planowane działania w ramach Roku Profesora Andrzeja Strumiłły będą miały dowartościowanie mieszkańców województwa podlaskiego, zaś dla suwalczan wysoki walor poznawczy i edukacyjny oraz promocyjny.

Profesor Andrzej Strumiłło jest niezwykle ważną częścią tożsamości, kultury i historii województwa podlaskiego. Ustanowienie roku 2017 Rokiem Profesora Andrzeja Strumiłły w województwie podlaskim będzie znakomitym uczczeniem jubileuszu 90. rocznicy urodzin wybitnego, wszechstronnego Artysty oraz stanowić będzie doskonałe uhonorowanie Jego zasług dla kultury narodowej.

Wniosek w sprawie uczczenia jubileuszu Andrzeja Strumiłły złożyło Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych „Nad Czarną Hańczą” w Suwałkach.