Wystąpienie pokontrolne

Białystok, dnia 12 kwietnia 2006 r.
LBI-410/27-3-2005

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994r. o Najwyższej Izbie, Kontroli¹ (zwanej dalej „ustawą o NIK"), Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku skontrolowała w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego w Białymstoku (zwanym dalej „Urzędem”) wykonanie budżetu województwa podlaskiego w powiązaniu z budżetem państwa w 2005 roku.

W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokóle podpisanym 28 marca 2006 roku, Najwyższa Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Marszałkowi niniejsze wystąpienie pokontrolne.

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia realizację dochodów budżetu państwa, zaś pozytywnie ocenia realizację budżetu samorządu województwa w powiązaniu z budżetem państwa w pozostałym zakresie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, które nie miały istotnego wpływu na kontrolowaną działalność.

1. W 2005 r. Samorząd Województwa zrealizował dochody budżetu państwa w łącznej kwocie 319,1 tys. zł, w tym m.in. 191,9 tys. zł ze sprzedaży energii elektrycznej i 101,1 tys. zł z opłat rocznych za użytkowanie gruntów pod wodami Skarbu Państwa. Na własne dochody zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. l pkt 5 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego², potrącono kwotę 16 tys. zł (5%). Jednak z powodu braku nadzoru ze strony Urzędu, uzyskane przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Białymstoku (WZMiUW) od 10 lutego do 8 lipca 2005 r. dochody ze sprzedaży energii elektrycznej z elektrowni wodnej na zbiorniku Siemianówka w kwocie 70.191 zł zostały odprowadzone do budżetu państwa 18 sierpnia 2005 r., tj. od 34 do 184 dni po terminie określonym w §7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowywania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zlecanych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami oraz przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych na realizację tych zadań³. Dochody te WZMiUW przekazywał na bieżąco do budżetu województwa jako dochody własne, czego w Urzędzie nie skorygowano. Także odsetki w kwocie 2.826,53 zł przekazano 2 dni po wymaganym terminie. Przekazywanie wpływów uzyskiwanych z tej elektrowni, finansowanej m.in. z dotacji otrzymanej z budżetu państwa na realizację zadań zleconych, NIK kwestionowała już w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 13 kwietnia 2005 r. Pomimo zalecenia wydanego wówczas przez NIK, Pan Marszałek nie wyegzekwował od WZMiUW obowiązku zwrotu do budżetu państwa uzyskanych w 2004 r. dochodów ze sprzedaży energii elektrycznej w wysokości 188,1 tys. zł oraz należnych odsetek.

¹ Dz. U. z 2001r. Nr 85, poz. 937 ze zm.

² Dz. U. Nr 203 poz. 1966 ze zm.

2. Samorząd Województwa terminowo wykonał zaplanowane zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami. Analiza dotacji otrzymanych w dziale 010 Rolnictwo i łowiectwo w kwocie 5.493,8 tys. zł (z 12.451 tys. zł dotacji otrzymanych na zadania zlecone) wykazała, że wydatkowano je prawidłowo i zgodnie z przeznaczeniem. Sfinansowano nimi utrzymanie i budowę urządzeń melioracji wodnych, pomoc techniczną rolniczego Sektorowego Programu Operacyjnego i analizę zmian w strukturze agrarnej. Otrzymane dotacje były przekazywane do podległych jednostek bez zbędnej zwłoki (do 4 dni).

3. Dotacje na zadania własne samorządu województwa w dziale 600 Transport i łączność w kwocie 9.184,3 tys. zł - z 17.878,2 tys. zł ogólnej kwoty dotacji (51%) - wykorzystano również zgodnie z przeznaczeniem. Sfinansowano z nich zakup autobusów szynowych, remonty dróg oraz materiały edukacyjne o ruchu drogowym dla przedszkoli. Dotację na zakup tych materiałów w kwocie 18 tys. zł przekazano do Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Białymstoku dopiero po 10 dniach od jej otrzymania, co nie skutkowało jednak opóźnieniem w realizacji zadania, zaś środki na pozostałe zadania przekazywano do podległych jednostek niezwłocznie. W ramach Kontraktu wojewódzkiego w 2005 r. realizowano 11 zadań, a przekazane terminowo środki z dotacji celowych z budżetu ze zm. państwa w łącznej

kwocie 1.702,8 tys. zł, wydatkowano na 9 zadań.

³ Dz. U. Nr 100 poz. 1077 ze zm.

4.    W toku sprawdzenia 6 zadań, realizowanych przez Samorząd Województwa na podstawie porozumień z organami administracji rządowej ustalono, że 1.393.137 zł wydatkowano zgodnie z przeznaczeniem, a niewykorzystane 533 zł na Prezentację województwa w ramach Roku Polsko-Niemieckiego zwrócono do budżetu państwa w ustalonym terminie.

Stwierdzono jednak, że zaciągając w umowie z l sierpnia 2005 r. ze Spółką z o.o. „Marek Budzyński - Architekt" w Warszawie zobowiązanie na opracowanie dokumentacji projektowej Opery Podlaskiej w wysokości 1.882.947 zł, w tym koncepcji wielobranżowej za kwotę 677.302 zł z terminem płatności w 2005 r. oraz projektu budowlanego za kwotę 1.205.645 zł z terminem płatności w grudniu 2005 r. lub styczniu 2006 r., Pan Marszałek naruszył postanowienia obowiązującego wówczas art. 132 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych⁴, zgodnie z którym kierownik jednostki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego może, w celu realizacji zadań, zaciągać zobowiązania pieniężne do wysokości kwot wydatków określonych w zatwierdzonym planie finansowym jednostki. Na dzień zawarcia umowy z wykonawcą w planie finansowym Urzędu na opracowanie dokumentacji zaplanowane było bowiem 300.000 zł, tj. o 1.582.947 zł mniej, a zwiększeń planu o kolejne 450 tys. zł i 1.700 tys. zł dokonano dopiero 6 września i 7 listopada 2005 r. Ponadto, pomimo niesprawdzenia prawidłowości sporządzenia projektu budowlanego, w dniu 29 listopada 2005 r. wykonawcy wypłacono kwotę 1000 tys. zł z dotacji otrzymanej z budżetu państwa.

Ustalono też, że w trakcie realizacji zadania Opracowanie materiałów informacyjnych dotyczących azbestu, sfinansowanego dotacją w kwocie 19.398 zł, określony w porozumieniu z Ministrem Gospodarki i Pracy z 13 lipca 2005 r. termin zakończenia dystrybucji ulotek do gmin przekroczono o 76 dni.

5. W 2005 r. Województwo terminowo i we właściwych wysokościach otrzymywało raty
subwencji ogólnej (w łącznej kwocie 55.569,6 tys. zł) oraz dokonywało wpłat na część
regionalną subwencji ogólnej (ogółem 13,3 tys. zł).

6. Samorząd województwa nie interweniował u Wojewody Podlaskiego w sprawie zwiększenia kwot dotacji celowych na zadania zaplanowane na 2005 rok, ani terminów ich przekazywania. Jednak z powodu późnego udostępnienia środków na pomoc techniczną Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich" (SPO), w 2005 roku nie zrealizowano 4 projektów: w zakresie wsparcia procesu wdrażania SPO, zakupu samochodu i 2 projektów promujących SPO, przenosząc 294.598 zł na wydatki nie wygasające z dniem 31 grudnia 2005 r., zaś 417.224 zł wykorzystano 219.814 zł na projekt w zakresie refundacji wynagrodzeń pracowników wdrażających SPO i projekt w zakresie wsparcia ich kwalifikacji. Ograniczona realizacja projektów pomocy technicznej nie miała negatywnego wpływu na wdrażanie SPO.

⁴ Dz. U. z  2003 r. Nr 15 poz. 148 ze zm.

Ponadto, w związku z realizacją projektu w zakresie wynagrodzeń pracowników wdrażających SPO, stwierdzono następujące nieprawidłowości:

a)w dniu 11 stycznia 2006 r. do Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego zwrócono niewykorzystane na projekty SPO środki w kwocie 197.410 zł, tj. o 2.693 zł wyższej od wynikającej z prawidłowego obliczenia. Powodem było nieuwzględnienie wynagrodzeń 3 osób zatrudnionych od 15 do 28 lutego 2005 roku,

b)kwotę 2.693 zł ujęto w ewidencji księgowej we właściwej podziałce klasyfikacji
budżetowej - rozdziale 01036 zamiast 75018 - dopiero 7 lutego 2006 r. (pod datą
31 grudnia 2005 r.), a pozostałe koszty wynagrodzeń, wypłaconych od stycznia do sierpnia 2005 r. w kwocie 88.926 zł, przeksięgowano z rozdziału 75018 do rozdziału 01036 dopiero pod datą 31 sierpnia 2005 r., chociaż zgodnie z art. 24 ust. l ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości⁵ księgi rachunkowe powinny być prowadzone m.in. bezbłędnie,

c)Zarządowi Województwa przekazano sprawozdanie roczne Rb-28S z wykonania planu
wydatków budżetowych Urzędu 7 lutego 2006 r., tj. 7 dni po terminie określonym
w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2005 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej⁶.

7. W 2005 r. Urząd był beneficjentem 11 projektów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, planowanych do sfinansowania łączną kwotą 29.972,9 tys. zł. W toku realizacji projektu Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności w województwie podlaskim, m.in. w związku z długotrwałym korygowaniem uchybień w złożonym do Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego wniosku o dofinansowanie i podpisaniem umowy o dofinansowanie dopiero 23 września 2005 r., w 2005 roku z planowanej kwoty 13.990,4 tys. zł nie zrealizowano żadnych wydatków. W ramach pozostałych 6 objętych kontrolą projektów w zakresie pomocy technicznej ZPORR, 321,4 tys. zł prawidłowo wydatkowano na wynagrodzenia pracowników wdrażających ZPORR (138,5 tys. zł), promocję ZPORR (131,7 tys. zł), sprzęt biurowy (38,7 tys. zł) i szkolenia (12,4 tys. zł). Pomimo zawarcia umów o dofinansowanie refundacji wynagrodzeń z Wojewodą Podlaskim 31 października 2005 r., Urząd do końca roku nie złożył wniosków o płatność, zaś wnioski o dofinansowanie pozostałych 4 objętych kontrolą projektów Urząd złożył w okresie od 13 października do 5 grudnia 2005 r. i do końca roku nie zawarł umów o dofinansowanie, w tym dopiero 13 października 2005 r. złożono wniosek o dofinansowanie zakupu sprzętu służącego promocji ZPORR za kwotę 91.040 zł, wydatkowaną 30 sierpnia 2005 r. W rezultacie, w 2005 r. Urząd nie otrzymał z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego refundacji poniesionych wydatków na kwotę 239.849 zł, w tym na wynagrodzenia i promocję 170.969 zł. Biorąc pod uwagę ponoszenie przez Urząd kosztów obsługi zaciąganych kredytów, takie działania należy uznać za niegospodarne.

⁵ Dz. U. z 2002. Nr 76 poz. 694 ze zm.

⁶ Dz. U. Nr 170 poz. 1426, Załącznik nr 35

8.  Ponadto w toku kontroli stwierdzono następujące uchybienia:

a)Wbrew postanowieniom §3 ust. 5 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowywania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowe., Zarząd nie opracował planu finansowego, obejmującego dochody z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej. Planowane dochody w łącznej kwocie 512 tys. zł, pierwotnie ujęte w budżecie województwa na 2005 r., zostały z niego usunięte uchwałą Sejmiku z 21grudnia 2005 r. Natomiast zaplanowane przez WZMiUW na kwotę 110,6 tys. zł dochody budżetu państwa z opłat melioracyjnych i opłat rocznych za użytkowanie gruntów pod wodami Skarbu Państwa wbrew postanowieniom art. 20 ust. 9 i art. 74 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne⁷, ujęto w budżecie jako dochody własne samorządu województwa.

b)Wbrew postanowieniom § 3 ust. 4 pkt 2 i § 5 ust. 3 powołanego rozporządzenia, Zarząd Województwa w skierowanych do Urzędu Marszałkowskiego i WZMiUW informacjach z 8 listopada 2004 r., o wynikających z projektu planu finansowego dochodach z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej oraz informacjach z 28 grudnia 2004 r. o ostatecznych kwotach tych dochodów, nie ujął zaplanowanych do wykonania przez te jednostki dochodów budżetu państwa (odpowiednio w kwotach 454 tys. zł i 58 tys. zł). W rezultacie, w projektach planów finansowych tych jednostek z 22 i 24 listopada 2004 r., nie wskazano dochodów podlegających przekazaniu do budżetu państwa, czego Zarząd nie skorygował, wbrew obowiązkowi określonemu w §4 ust. 2 rozporządzenia.

⁷ Dz. U. Nr 115 poz. 1229 ze zm.

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, Najwyższa Izba Kontroli wnosi o:

1.  Wyegzekwowanie od WZMiUW obowiązku zwrotu do budżetu państwa, uzyskanych
dochodów w wysokości 188,1 tys. zł wraz z należnymi odsetkami i wyeliminowanie
przypadków nieterminowego przekazywania pobranych dochodów budżetu państwa
z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej.

2.Zaciąganie zobowiązań wyłącznie do wysokości kwot wydatków, określonych
w zatwierdzonym planie finansowym Urzędu.

3.Ponoszenie wydatków po sprawdzeniu prawidłowości wykonania zadań i ich realizację
w terminach ustalonych w porozumieniach, zawartych z organami administracji rządowej.

4.Możliwie bieżące wnioskowanie o płatności ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego oraz precyzyjne rozliczanie projektów unijnych.

5.Terminowe i rzetelne sporządzanie sprawozdań budżetowych oraz prawidłowe księgowanie wydatków.

6.Rzetelne sporządzanie planu finansowego zadań z zakresu administracji rządowej oraz
weryfikowanie projektów planów finansowych jednostek.

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku, na podstawie art. 62 ust. l ustawy o NIK, oczekuje od Pana Marszałka w terminie 14 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach na rzecz realizacji wniosków lub o przyczynach niepodjęcia takich działań.

Stosownie do art. 61 ust. l ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Marszałkowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Białymstoku umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.

W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyżej mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.

Z poważaniem
DYREKTOR DELEGATURY
Najwyższej Izby Kontroli
Ryszard Walendzik